Ngoài ra những điều ấy thì họ lo chơi giỡn, trụy lạc, cờ bạc, ngao du, bất chấp sự thăng trầm, tiến hóa của xã hội. Trong trường, họ hồ nghi năng lực của thầy giáo. Có lúc họ cũng náo động, nói tía lia, nhưng rồi lòng xao xuyến của họ đòi ngay sự thinh lặng.
Hiểu như vậy thì óc chú ý rất nghèo ở bạn gái mà giàu ở bạn trai. Đừng ngã lòng thưa bạn, ta phải thanh khiết, có thể thanh khiết, chỉ khó chút thôi. Trong gia đình giữ thứ đạo mà người ta hay nói chơi là đạo T.
Yù chí thành ra làm việc như cao su, sau cùng có thói quen không quyết định được sắt đá. Bây giờ từng giây phút thưởng thức thú vị của tình yêu bằng cách tưởng tượng hình ảnh người đẹp. Trong đoàn thanh niên hướng đạo hay trong lớp bạn nào coi bộ đạo đức, hiền lương, thường các kẻ nầy tránh xa, ngạo nghễ.
Nếu ngày ưa có một Monica ngày đêm cầu nguyện cho một Augustin trụy lạc trở về chánh lộ, có một Charles IV vua Hung Gia Lợi trên tử sàng thầm thì xin Thượng đế: Lạy Chúa, xin người hãy cất mạng sống các con của con hơn là để chúng phạm một tội trọng phản nghịch Người, nếu có những song thân như vậy thì tôi ước mong ngày nay được nhiều bà mẹ biết giúp con cái sống thanh khiết khi chúng còn trong quyền kiểm soát của mình. Tinh thần được ở đúng địa vị của nó là làm chủ thể xác. Có những tâm hồn rất kín bưng bít.
Buồn như một gương mặt già. Dùng tâm linh dục chế ngự thútính , luyện đức tự chủ, cân đo mọi tư tưởng, dè dặt mọi lòi nói, cẩn thận mọi tác vi. Tạo hóa, theo nhà Thánh ký được linh ứng nói, là chính tình yêu: Déus catitasest.
Quả thật lòng nam thanh tuổi nầy rất giàu tự tín. Tiếc thay mục đích nầy thường ít được biết hay bị bỏ quên. Giữa cuộc giao tế xã hội, bạn gái không phải chủ trương giả dối nhưng ưa làm cho các việc ra phiền toái.
Không phải họ có ý thức rõ rệt: sự đòi hỏi cảnh ấm cúng của đôi vợ chồng đâu. Cho những bạn không có cơ hội đọc quyển ấy hay đã đọc mà không đủ thì giờ toát yếu, tôi ghi lại ở đây vài đại cương. Rút cuộc tổ chức thanh niên phần nhiều tốn giờ, tốn tiền, tốn quần áo để đi hội bàn phiếm, để rước chào, để trững giỡn.
Khi họ ý thức về nhân cách của họ, họ cũng ý thức những tư tưởng, tâm tình, lời nói, việc làm mà lương tâm tự nhiên không cho phép. Khi có con người, mà muốn cứu khỏi xiềng tội lỗi, làm cho con người thông cảm đời sống siêu nhiên của Thượng đế, có những đường lối sống thiện hầu ca tụng Tạo hóa, yêu mến người, Thượng đế cũng dùng tình yêu giao các phận sự cho đàn ông. Cái tật hứa ẩu mà thề bán mạng, thề lấy được là tật căn bản.
Họ nghe như có sức mạnh huyền bí xô đẩy họ phải bộc bạch cõi lòng. Nó là một trong những bảo vật mà tạo hóa tặng cho người đời. Về mặt sinh lý, đặc biệt nhất là người bạn trai vì có sứ mệnh truyền sinh nên những bộ phận sinh dục được tạo hóa sáng lập theo một sự khôn ngoan đặc biệt mà trong chương sau tôi sẽ nói rõ.
Họ không khinh người, nhưng thương hại kẻ không cấp bằng, tiếc sao lại có kẻ thất nghiệp, bực dọc người lớn không trị được hạ cấp, bất mãn sao người già hủ lậu, tủi nhục khi xã tắc đảo điên, phẫn uất khi cương thường đỗ nát. Nhưng trong khuyết điểm ấy như đống cát sạn, tôi thấy nhô lên hột ngọc nầy. Không thể hiểu sai tinh thần câu nầy để nói hễ đ àn ông đều phải có đôi bạn.