(40) Tâm: Khả năng nhận biết, không hình tướng ở trong ta. Do đó ngay cả sự nhàm chán cũng có thể dạy cho bạn bản chất chân thực của mình, và những gì không phải là mình. Lấy cắp vật gì của người khác thì trong lòng bứt rứt, bất an, có nguy cơ bị tù đày…Có những việc ta làm hôm nay, hậu quả xảy ra ngay lập tức như những ví dụ vừa kể trên, nhưng có những việc của ta hoặc của ông bà ta đã làm trong nhiều đời, nhiều kiếp thì bây giờ hậu quả mới biểu hiện ra.
Những lời giáo huấn và những câu chuyện dụ ngon của Chúa Jesus cũng thế - khi ta lấy những lời dạy của Ngài ra khỏi lối văn kể chuyện, những lời dạy đó cũng có thể được xem là những kinh văn, Tương tự, thể loại kinh văn đã được Lão Tử dùng để ghi lại những giáo lý thâm thuý chứa đựng ở trong Đạo Đức Kinh. Khi nào mà bạn vẫn còn đồng hoá mình với ngoại cảnh, với hình tướng, bạn sẽ không ý thức được rằng sự cao quý ấy chính là bản chất thường hằng của bạn, chính là cảm nhận sâu thẳm về những gì đang Hiện Hữu, đó cũng chính là Tâm. Bạn có thể đánh mất sự sống này? Không, không bao giờ, vì bạn chính là Sự Sống Duy Nhất đó.
Bạn bắt dầu nhận ra sự rộng thoáng và sâu xa của chính mình, vượt lên trên những suy tư thường có ở trong đầu. Không còn điều gì đáng biết hơn điều này, vì từ cái Tâm đó mọi hiểu biết được phát sinh. Còn những gì xuất hiện qua sự chú tâm của bạn thuộc về thứ tâm thức chưa bị điều kiện hoá – đó cũng chính là bản chất của bạn bên dưới những tên họ, hình thức bên ngoài.
Bạn có thể chấp nhận phút giây này y như nó đang là và không để mình lầm lẫn với bi kịch đau thương (51) mà trí năng luôn muốn tạo dựng nên. Đặt sự chú tâm của mình khi bạn đang nhìn vào một hoàn sỏi, một thân cây, hay một con thú không có nghĩa là bạn suy tư về cái đó, nhưng chỉ đơn thuần đặt sự chú tâm vào vật đó, và giữ vật đó trong ý thức của mình. (15) Đừng quan trọng hoá những suy-tư-không-chủ-đích, những cảm xúc tiêu cực, lo sợ miên man: Trong ta thường phát sinh những cảm xúc như sợ mất việc, sợ người khác không hài lòng về mình… Nếu ta quan trọng hoá mộit cảm xúc thường đến bất chợt như thế thì ta dễ trở nên hoảng hốt, lo lắng về một cái gì rất tạm bợ, không vững chắc, như bong bóng trên mặt nước, như mây trên trời, khi có khi không ,khi đi khi đi.
Trong giai đoạn hiện tại đang có sự gia tăng tốc độ tha hoá của thứ tâm thức lạc hậu, cũ kỹ, đồng thời sự hé mầm của loại tâm thức mới cũng được tăng tốc. Đối với nhiều người thì hoạt động tâm lý và suy tư của họ chỉ bao gồm những than phiền hoặc phản ứng lại với chuyện này hoặc chuyện kia. Bằng sự chú tâm của mình, cảm giác ấy sẽ không trở thành một ý nghĩ và làm phát sinh “cái Tôi” bất hạnh ở trong bạn.
Sự thông thái đó cũng nuôi sống vạn vật trong vũ trụ. Nhưng đó là tình trạng hiện thời của đa số người. Hãy mang thái độ khuất phục vào trong những-gì-bạn-đang-không-khuất-phục.
Không những thế, Sức Mạnh của Tĩnh Lặng còn giúp bạn nhìn sâu vào những câu hỏi lớn hơn: Cho nên khi bạn tách quá khứ và tương lai ra khỏi nỗi khổ, thì liệu bạn sẽ còn lại cái gì? Bạn chỉ còn lại thể tính chân thật (73) của giây phút này. Hãy có mặt ở đó như một chứng nhân về tình trạng tâm lý ấy ở trong bạn.
Dù có như là một giấc mơ đi nữa thì cũng có một cái gì đó chân thật. Không gian im lắng ấy cũng ôm trọng cả bạn nữa. Chỉ cần một giây phút bạn để tâm đến người đó là đủ.
Quan hệ hỗ tương sâu sắc giữa mọi sự, mọi vật là một điều mà người học Phật luôn biết, và ngày nay đã được khoa học công nhận. Khi bạn nhận thức được điều này, bạn sẽ nhận ra rằng mình có tự do để buông bỏ sự phản khán một cách vô vọng (46), trạng thái thường xuyên có sự xung đột, đấu tanh ở nội tâm, với những gì đang hiện diện trong phút giây này. Hãy cảm nhận rằng bạn chính là sự sống, sức sống đang làm chuyển động hình hài này.
Vì những ý tưởng này đã đến từ một nơi rất yên tĩnh, nên chứng có rất nhiều năng lực - năng lực để đem bạn trở về một nơi chốn im lắng, chỗ mà những ý tưởng ấy đã phát sinh ra. Trong nhiều trường hợp, chúng ta không thể nào hiểu được vai trò của một biến cố trên bề mặt có vẻ như là vô nghĩa trong tổng thể vũ trụ, nhưng khi nhận thức được tính bất khả, không thể nào tránh được của biến cố đó, trong cái bao la của đại thể - đó có thể là chỗ khởi hành của thái độ chấp nhận ở trong lòng bạn với những gì đang hiện hữu - bạn sẽ chọn để sánh vai với toàn thể đời sống bao la. Bạn liên tục không nhận ra một sự thật rất hiển nhiên rằng: Cảm nhận sâu lắng nhất về chính mình thực ra không dính gì đến những tình huống xảy ra trong cuộc đời bạn, không dính gì với những chuyện đã xảy ra trong cuộc đời của bạn trong quá khứ.